Origami
De geschiedenis van origami (afgeleid van 'oru' = vouwen en 'kami' =
papier), begint al heel vroeg in onze jaartelling. Men gaat er vanuit dat het ooit in
China is begonnen, er werd met stroken papier gewerkt, die op kunstige wijze werden
gevouwen en in elkaar gevlochten, zodat men ze in tempels ophing om deze een feestelijk
aanzien te geven. Op een gegeven moment zijn allerlei Chinese schone zaken, waar Japan nog
geen weet van had, zoals het maken van gedichten, beschilderen van waaiers,
theeceremonie, bloemschikken en het vervaardigen van zijde, brokaat en
papier doorgedrongen in Japan.
Prins Shôtoku (rond 400-600 na Chr.) en zijn opvolgers hebben veel gedaan om deze schone
kunsten en maatschappelijk waardevolle zaken in Japan in te voeren en te ontwikkelen.
Dat gebeurde niet zo een, twee, drie.
 |
 |
In de loop der tijden heeft men in Japan de ontelbare mogelijkheden van
papier ontdekt. Het papier kwam in de tempel goed van pas, voor feesten en erediensten
werden prachtige vouwsels gemaakt, ze waren eerst nog niet zo moeilijk, maar van lieverlee
werden de versieringen steeds ingewikkelder en zo ontstond er in kloosters en tempels een
hele vouwcultuur. Vouwsels kregen voorschriften voor de manier van vouwen en de kleur. Zo
ontstonden dus de traditionele modellen, zoals de sanbo - het offerdoosje, de Tzuru -
de kraanvogel, de kusudama - de feestballon en de Noshi - de geschenkwikkel en verder
allerlei dieren en bloemen. De seizoenen spelen ook een grote rol in Japan en zo zijn er
ook vouwsels die bij die seizoenen hoorde zoals de kersenbloesem voor de lente, de
dennenboom en de kraanvogel voor de winter. Zo zijn er ook vouwsels die bij de traditionele
feesten horen, zoals de Hina-poppen voor het meisjesfeest op 3 maart en de karpers voor
het jongensfeest op 5 mei. Vooral door die feesten vond origami langzamerhand ook zijn weg
naar het volk en op een gegeven moment is de stap naar allerlei andere van papier te
vouwen figuren niet zo groot meer.
Het oudste origamiboek dat in Japan bekend is, zou de Senba-zuru no Orikata zijn,
oftewel...hoe duizend kraanvogels te vouwen.
Origami in Nederland
 |
Voor zover bekend is origami in Nederland ooit begonnen in de zuidwesthoek van Friesland, te weten in Balk. Daar was mevr. Ammarens de Jong diegene die voor het eerst met het papier vouwen bezig was. Everdien Tiggelaar is degene die origami in Nederland op gang bracht 20 jaar geleden. Zij heeft toentertijd ook een boek geschreven over een zwaan en heeft een vouwgroep de "Gaasttearkes" opgericht, die nu bijna 30 jaar bestaat. Er werd een vereniging opgericht de O.S.N - Origami Societeit Nederland die nog steeds bestaat en waar door OAC-ers (diegene die les geven, papier verkopen e.d.) regelmatig in de diverse provincies een vouwdag, -avond of -weekend wordt georganiseerd. Het leuke van origami is dat je geen volleerde vouwer of vouwster hoeft te zijn om iets moois te maken, je hebt er weinig gereedschap voor nodig en het geeft geen rommel! Er zijn de mooiste papiersoorten te krijgen waarmee je mooie kaarten, ikebana of zelfs schilderijen mee te voorschijn vouwt.
Na 1945 vindt origami steeds meer aanhangers in Nederland en in de rest van Europa en tot op heden wordt deze kunst van het vouwen nog steeds enthousiast beoefend.
Alle afbeeldingen: © Carla van der Mei
Deze pagina is een bijdrage van Carla van der Mei.
