Klik hier, als links het navigatiemenu ontbreekt. |
![]() |
||||||||
|
De keizerlijke familie |
![]() |
De
huidige keizer Naruhito en zijn vrouw keizerin Masako |
De keizerlijke familie stamt uit een zeer oud geslacht dat, volgens de mythologie,
teruggaat tot de godin Amaterasu. De eerste (mythische) keizer was Jimmu, die, alweer
volgens de mythologie, Japan in 660 v. C. stichtte.
De keizerlijke troon wordt ook wel de chrysantentroon genoemd, omdat de familie ooit deze
bloem als embleem heeft gekozen. De chrysant (kiku) wordt in Japan als een zeer nobele
bloem gezien. De keizer wordt wel aangeduid als tennô, hetgeen hemelse keizer betekent.
De huidige keizer Naruhito (per 1 mei 2019) is de 126ste keizer van Japan,
Hij is de oudste zoon van ex-keizer Akihito (23
december 1933) en ex-keizerin Michiko (20 oktober 1934).
![]() |
De chrysant als embleem van de keizerlijke familie. |
Keizer Naruhito is geboren op 23 februari 1960,
als prins Hiro. Kreeg later de naam Naruhito (Hiro no miya Naruhito no shinnô). Hij
trouwde op 9 juni 1993 met Masako Owada (9 december 1963), kroonprinses Masako,
nu keizerin Masako.
Zij hebben één kind, een dochtertje, prinses Aiko (Toshi no miya Aiko
Naishinnô), geboren op 1 december 2001.
In keizerlijke titels komen vaak de woorden shinnô en
naishinnô voor, deze betekenen keizerlijke prins resp. keizerlijke prinses.
De officiële troonsbestijging van de nieuwe keizer was op 22 oktober 2019.
Een speciale tocht door Tokyo die na de plechtigheid zou plaatsvinden werd
uitgesteld omdat Japan rond die tijd nog steeds kampte met de gevolgen van de tyfoon Hagibis. Deze tocht
werd uitgesteld naar 10 november 2019.
Huidige
keizerlijke familie met troonopvolging
Keizer Naruhito en zijn vrouw hebben een dochter, die niet in aanmerking
komt voor de troonopvolging omdat zij van het vrouwelijk geslacht is. Naruhito heeft een broer, Fumihito of kroonprins Akishino (1965), die is getrouwd met Kiko of prinses
Akishino (1966). Deze Akishino is nu de eerste in de lijn voor troonopvolging
en is dus kroonprins. Fumihito en Kiko hebben 3 kinderen, de eerste 2 zijn
dochters, prinses Mako (1991) en prinses Kako (1994). In 2006 kregen zij een zoon, prins Hisahito. Prins Hisahito is nu de 2de in de lijn voor de
troonopvolging. en wordt gezien als een zekere keizer in de toekomst en
wordt dan nu al hierop voorbereid.
Keizer
Naruhito heeft ook nog een zuster, Sayako (1969), maar die moest bij haar
trouwen afstand doen van haar titels en is officieel geen lid meer van het
keizerlijk huis. Zij is getrouwd met een planoloog Kuroda Yoshika en heeft
ook haar mans naam aangenomen, zij heet nu Kuroda Sayako.
Probleem van de troonopvolging
De keizer met zijn lange afstammelingenlijn blijft natuurlijk een belangrijk symbool voor
Japan. Men was echter bang voor een probleem bij de troonopvolging, omdat zowel de
huidige keizer Naruhito, als zijn jongere broer, prins Akishino, tot
voor kort geen zonen hadden en de huidige Japanse grondwet bepaalt nu eenmaal dat alleen
mannen de troon mogen bestijgen. Keizer Naruhito heeft alleen een dochtertje.
Prins Akishino en zijn vrouw prinses Kiko hebben twee dochters en sinds 6 september 2006 ook een zoon.
Het
van oorsprong gewone burgermeisje Masaka Owada (nu keizerin Masako) heeft het erg
moeilijk gehad met het strakke keurslijf van het Japanse hof. Kroonprins Naruhito maakte
hier tijdens een persconferentie zelfs een opmerking over, iets dat zeer ongebruikelijk is
in Japan. Daarnaast kwam er een grote druk op prinses Masako te liggen om te zorgen voor
een mannelijke troonopvolger. Dit alles bij elkaar maakte dat zij depressief raakte, iets
dat overigens ook is gebeurd met de vorige keizerin Michiko.
Men bestudeerde de mogelijkheid van adoptie van een verwant binnen de keizerlijke familie
(een oud gebruik in Japan) of een grondwetswijziging, zodat ook vrouwen de keizerlijke
troon kunnen bestijgen. Hierdoor zou bijv. prinses Aiko t.z.t. keizerin kunnen worden.
Eigenlijk wordt zij dan keizer want in Japan worden alleen de echtgenotes van een keizer
keizerin genoemd. In juli 2005 heeft een speciale commissie aanbevolen om ook vrouwelijke
troonopvolgers toe te staan en in november 2005 kwam een regeringscommissie ook tot deze
aanbeveling, die in het algemeen positief is ontvangen. Volgens schattingen steunt 80% van
de bevolking een dergelijke wetswijziging. Maar natuurlijk zijn er ook weer conservatieve
krachten die hier fel op tegen zijn, omdat dit een verzwakking van de keizerlijke status
zou betekenen en vooral een breuk met de traditie.
Vroeger was een mannelijke opvolger nooit een probleem omdat de keizer er meestal een
aantal concubines op nahield. Keizer Meiji (1852-1912) bijvoorbeeld, had met zijn vrouw
ook geen zonen, maar hij had bij 5 concubines 15 kinderen, waarvan 5 jongens. Weliswaar
overleden er 4, maar er bleef er toch nog 1 over, die de volgende keizer werd (Yoshihito
of Taishô). Keizer Hirohito, de grootvader van de huidige keizer, was echter degene die met
deze traditie brak, hij wilde niets weten van concubines. Een andere mogelijkheid was
vroeger om gebruik te maken van een aantal keizerlijke families, die allemaal
bloedverwanten waren van de keizer. Zij konden een mannelijke troonopvolger leveren,
indien dit nodig was. Na de Tweede Wereldoorlog verloren deze families echter de
keizerlijke status. De leden van die families werden weer gewone burgers en daarmee
verloren zij het 'recht' om te kunnen zorgen voor een troonopvolger.
Een behandeling in het parlement van een noodzakelijke grondwetswijziging zou in de loop
van 2006 plaatsvinden, maar dit werd voorlopig in de ijskast gezet omdat begin februari
2006 bekend werd dat prinses Kiko, de vrouw van prins Akishino, weer in verwachting was,
hoewel dit officieel niet als reden werd opgegeven om de plannen uit te
stellen.
Men hoopte uiteraard op een zoon, zodat de troonopvolging via de mannelijke lijn weer
veilig gesteld zou zijn. Prins Akishino en prinses Kiko hebben inderdaad een zoon
gekregen, prins Hisahito. Hij is nu tweede in lijn, want pas na prins Akishino komt hij in aanmerking voor de bestijging van de Chrysantentroon, maar dit zal
gezien zijn leeftijd zeker gaan gebeuren (bijzondere omstandigheden daargelaten). Het probleem van de troonopvolging is natuurlijk nu maar tijdelijk
opgelost. Het zal zich t.z.t. ongetwijfeld wel weer aandienen.
Tijdsaanduiding (gengô)
Hoewel Japan ook onze Gregoriaanse kalender aanhoudt en gebruikt, worden in
een aantal officiële documenten, maar ook bijv. op treinkaartjes, de oude Japanse
tijdsaanduiding gebruikt. Deze aanduiding volgt de naam die aan de
keizerlijke periode is gegeven en deze periode aanduiding wordt gengô
genoemd. Zo wordt de periode van keizer Akihito Heisei genoemd, De
periode van de keizer Hirohito, de grootvader van keizer Naruhito, heette
Shôwa (昭和), hetgeen verlichte vrede betekent. De periode van keizer Akihito
(de vader van Naruhito) heette Heisei (平成, spreek uit als heesee) hetgeen zoiets als
'overal vrede' kan betekenen. Als jaaraanduiding wordt dan
bijvoorbeeld Heisei 10 vermeld.
Heisei 1 was 1989 (het jaar van aantreden van keizer Akihito) en Heisei 10 is dus 1998.
De periode stopt bij het overlijden
of (in het huidige geval) bij het aftreden van de keizer. Op 1 april 2019 is bekend gemaakt
(live op tv en op grote schermen in de steden) dat de nieuwe periode Reiwa
(令和, spreek uit als reeiwa, met een heel dunne i) gaat heten. De 2 karakters komen uit een gedicht uit de 8ste eeuw,
waarin melding wordt gemaakt van de komst van de lente met spectaculaire
bloei van de pruimenbloesem na een bittere winter. Het eerste karakter
betekent kalmte of prachtig. Het tweede karakter betekent vrede en is
hetzelfde karakter als wa
uit de (overigens niet zo vreedzame) Shôwa periode (昭和). Op 30 april 2019
eindigde de Heisei periode en op 1 mei 2019 start de Reiwa periode.
Vaak
wordt de keizer na zijn dood ook wel aangeduid met zijn periodenaam, zoals
keizer Shôwa.
Omdat op officiële documenten, maar ook bijv. op treinkaartjes de
jaaraanduiding nog in de keizerlijke periode staat geschreven, betekent deze
omschakeling een hoop werk om alles om te zetten naar de nieuwe periode
naam. Ook heel veel software zal moeten worden aangepast.
Bezoek Japans
kroonprinselijk paar aan Nederland in 2006 |
Vlag en Volkslied
Japan
heeft de bekende vlag, een rode cirkel in een wit vlak. Deze vlag wordt 'Hinomaru'
(zonneschijf) genoemd en heeft natuurlijk alles te maken met de betekenis van de naam
'Japan': 'het land van de rijzende zon'. De vlag is in ieder geval al sinds de 17e eeuw
als nationaal symbool in gebruik maar mogelijk was dit ook al eerder.
Eind 19e eeuw is er ook een andere vlag door de Japanse marine in gebruik
genomen, een zon met 16 rode stralen. Deze vlag is tot het einde van de Tweede
Wereldoorlog in gebruik geweest bij de marine en werd daarna verboden. Na 1954 is hij weer
in gebruik genomen door de Japanse zelfverdedigingsmacht, een plaatsvervangend leger,
omdat een 'echt' leger verboden was.
Hoewel het volkslied pas in 1880 door Hayashi Hiromori, een musicus aan het keizerlijk
hof, op muziek is gezet, is de tekst al ruim duizend jaar oud. De tekst is een tanka (31
lettergrepig gedicht) en is afgeleid van een gedicht uit de Kokinshû, een bundel
gedichten, voornamelijk tanka, uit de 10e eeuw.
Naar de eerste woorden, heet dit volkslied Kimi ga
yo. De tekst luidt:
Kimi ga yo wa |
Moge de
keizers regering wel |
kanji:
tennô = 天皇 ; meiji = 明治 ; taishô = 大正 ; shôwa = 昭和 ; heisei = 平成 ; reiwa = 令和 ;
Hirohito = 裕仁 ; Akihito = 明仁 ;
Naruhito = 徳仁 ; Hisahito = 悠仁