Ikebana
Ikebana wordt (net als bijv. de theeceremonie) gezien als een typisch
Japanse kunstvorm en is een kunst om met een paar bloemen of takken een speciaal
arrangement te maken, passend bij het seizoen of om een bepaald gevoel tot uitdrukking te
brengen.
Het woord ikebana is afgeleid van het werkwoord ikeru, dat schikken (van bloemen) betekent
(er zit weliswaar het teken van 'leven' in en heeft dus een oorspronkelijke betekenis van
leven) en bana, dat een andere uitspraak van hana is, hetgeen bloem of bloemen betekent.
Ikebana is afkomstig van het offeren van bloemen aan Boeddha in de tempels en is gelijk
met het boeddhisme naar Japan gekomen. Keizer Saga (keizer van 809-823) verbond bepaalde
regels aan de bloemschikkunst, die toen overigens alleen aan het hof beoefend werd, maar
nog geen ikebana heette. Tijdens de Muromachiperiode (1338-1573) maakten, mede door
toedoen van de Ashikaga shôguns, kunst en cultuur, zoals theeceremonie en ikebana, een
grote bloei door. Sen-no-Rikyu, de grote theemeester (zie ook theeceremonie) verfijnde ikebana in de tweede
helft van de 16de eeuw. De combinatie van theeceremonie en ikebana is niet zo
verwonderlijk want het plaatsen van een bloemstuk in de tokonoma, een alkoof of nis,
tijdens de theeceremonie werd populair en men noemde dit 'tatebana', staande bloemen.
Andere technieken, als nageire (gooien) en rikka (staande stijl) ontstonden en
werden eveneens populair. Er kwamen bepaalde regels, waardoor het, evenals de
theeceremonie, wat formeler werd en men ging het ikebana noemen.
Inmiddels zijn er veel verschillende ikebana stijlen, zoals de ten-chi-jin, dat
hemel-aarde-mens betekent, waarbij in het bloemstuk op 3 hoogtes wordt gewerkt, en de al
eerder genoemde nageire en rikka.
Ikebana kan men ook nog verdelen in twee stijlen, afhankelijk van de gebruikte vaas. De
stijl in een hoge vaas wordt "Nageirebana" en die in een platte horizontale bak
wordt "Moribana"genoemd. De schikking zelf kent dan ook nog allerlei stijlen.
Vandaag de dag kan men in Japan ikebana leren in een paar duizend ikebanascholen.
Twee van de belangrijkste zijn de Ikenoboschool (zie de links voor de website) en de
Oharaschool (zie de links voor de Nederlandse afdeling), die de Moribana stijl als
uitgangspunt gebruikt.
Ook in Nederland is er een ikebana club: De Nederlandse Ikebana Club, die in 1960 is
opgericht en 4 keer per jaar een blad uitgeeft. Zij opereert als Nederlandse afdeling van
Ikebana International. Voor meer informatie zie de website:
http://www.ikebanainternational.nl
en de links hieronder plus de
Adressenlijst.
Links
Literatuur
|