Sumo
Het sumo-worstelen (ô-zumô of sumô, het is dus eigenlijk sumô, maar het is in Nederland bekend als sumo) is een heel oude Japanse sport, hetgeen ook te zien is aan de shinto-omgeving waarin het plaatsvindt en de shinto handelingen die worden verricht. Tegenwoordig kunnen we ook in Nederland via de televisie sumo toernooien zien, die dan in Europa (vaak Parijs) of in Tokyo worden gehouden.
In een sumo stadion (Kokugikan) is een platvorm gebouwd met daarboven een shinto-achtig dak. Op het platvorm is een cirkel gemaakt met een diameter van 9,1 meter, waarbinnen zich de twee worstelaars bevinden. De worstelaars worden 'sumotori' of 'rikishi' genoemd. Het doel is om de tegenstander buiten de cirkel te werken of zodanig binnen de cirkel te laten vallen, dat hij de vloer raakt, anders dan met de zolen van de voeten.
De officiële gevechten zijn meestal onderdelen van een toernooi. Voor een toernooi begint komen de kampioenen uit de hoogste klasse (yokozuna) van de verschillende scholen of stallen (heya) één voor één de ring binnen, ieder vergezeld door een helper (tsuyuharai) en een zwaarddrager (tachimochi). Deze kampioenen voeren dan een speciale openingsceremonie uit (dohyôiri). Hierbij dragen zij niet de gewone gevechtskleding, die normaal bestaat uit een soort grote riem (mawashi) en een soort schortje (sagari), maar dan dragen zij een speciaal ceremonieel tenue. Op de foto hieronder draagt de grote kampioen Akebono een dergelijk ceremonieel schort (keshô-mawashi) bij het uitvoeren van een dohyôiri. Naast hem zit zijn zwaarddrager, de tachimochi.
 |
Een karateristieke
houding voor de wedstrijd, in dit geval sumotori Akebono die een dohyôiri uitvoert. |
Voor de aanvang van het gevecht zelf zien we verscheidene rituelen:
Steeds voor het gevecht wordt met zout gestrooid om het geheel te reinigen. Daarna zakt
men met gespreide benen door de knieën, met de handen rustend op de knieën, om respect
te tonen aan diens superieuren (sonkyo) en vervolgens tilt men het rechterbeen hoog
zijwaarts en zet het stampend weer neer met aansluitend ditzelfde met het linkerbeen
(shiko). Met deze stampende bewegingen worden symbolisch duivelse geesten vermorzeld die
zich hier nog zouden ophouden. Het gevecht begint als de beide worstelaars zich tegenover
elkaar hebben opgesteld in het midden van de ring, steunend op hun vuisten, elkaar
psychologiserend aankijkend om het juiste aanvalsmoment af te wachten. Het kan gebeuren
dat geen van beide worstelaars tot een aanval komt en dan begint het gevecht weer opnieuw
met het zout-strooi-ritueel. Per dag wordt wel ongeveer 30 kg zout gebruikt.
De scheidsrechter (gyoji) met zijn schitterende kostuum en een waaierachtige hulpmiddel
(gunbai) heeft geen beslissingsrechten. Hij moedigt met luide kreten de worstelaars aan.
Het zijn de 4 juryleden, die rond het platvorm zitten en die beslissen (eigenlijk alleen
in twijfelgevallen) wie de winnaar is.
Na afloop van een toernooi volgt weer een soort reinigingsritueel (yumitori).
 |
De scheidsrechter moedigt
aan... |
Men kent 6 klassen:
Yokozuna, Ozeki, Sekiwake, Komusubi, Maegashira en Juryo.
Hiervan is de eerste de hoogste klasse. Men promoveert indien met 8 of meer gevechten
heeft gewonnen van een toernooi van 15 gevechten (kachikoshi) en men degradeert als men 8
of meer gevechten heeft verloren in een toernooi van 15 gevechten (makekoshi). Zit men
eenmaal in de hoogste klasse (Yokozuna) dan kan men niet meer degraderen, al verliest men
alles. Deze worstelaars trekken zich echter terug als zij de hoogste klasse niet meer
waardig zijn. In de Ozeki klasse degradeert men als men twee achtereenvolgende toernooien
met een makekoshi besluit.
In een toernooi vechten worstelaars van dezelfde stal niet met elkaar.
