De slag bij Sekigahara
De slag bij Sekigahara die op 20 en 21 oktober van het jaar 1600 werd
gevoerd, behoort tot de belangrijkste gebeurtenissen van Japan en heeft direct de loop van
de geschiedenis van Japan bepaald voor de twee en halve eeuw die daarop volgde en daardoor
ook nog voor de tijd daarna. Door deze slag werd de basis gelegd voor de eenwording van
Japan onder het bewind van de Tokugawa shôguns.
In feite begint de eenwording van Japan als de laatste Ashikaga shôgun
wordt verslagen door Oda Nobunaga (1534-1582) in 1573. Ten tijde van de verschillende
shôguns zijn deze wel steeds de leiders van het land geweest maar er komen toch nog veel
schermutselingen voor tussen de verschillende daimyô (de landheren of 'warlords'), zij
verdedigen hun eigen belangen en eigen landgoederen (of proberen dit uit te breiden) met
hun eigen legers van samoerai. Oda Nobunaga begint met het verenigen van deze daimyô's.
Als hij wordt vermoord wordt zijn werk voortgezet door Toyotomi Hideyoshi (1536-1598). Ook
hij heeft Japan nog niet helemaal verenigd als hij sterft en zijn zoon Hideyori
(1593-1615), die door Hideyoshi tot zijn opvolger is benoemd, is dan nog maar 5 jaar.
Hideyoshi benoemt nog 5 regenten (Go-Tairô) en dit zijn Tokugawa Ieyasu, Maeda Toshiie,
Môri Terumoto, Ukita Hideie en Uesugi Kagekatsu. Zij zullen Hideyori's belangen
behartigen. Vrij snel daarna ontstaat er een machtstrijd en zijn de 5 regenten verdeeld in
twee kampen. Hier sluit zich ook Ishida Mitsunari (ook wel Ishida Kazushige genoemd) bij
aan. Hij zat aan de top van ambtenarenapparaat van Toyotomi Hideyoshi en later bij
Hideyori, maar was een geducht militair. De ene groep, waarbij Ishida Mitsunari zich als
leider ontpopte, wil Hideyori's zaak verdedigen en de andere groep, onder aanvoering van
Tokugawa Ieyasu, ziet niets in Hideyori.
Ieder probeert zoveel mogelijk daimyô voor zijn zaak te winnen met als resultaat dat op
20 oktober 1600 twee grote legers tegenover elkaar staan, ongeveer 20 km ten oosten van
het Biwameer, bij Sekigahara. Omdat de aanhang van Mitsunari voornamelijk uit het westen
komt en die van Tokugawa uit het oosten wordt wel gesproken van het westelijke en het
oostelijke leger.
Het westelijke leger met o.a. de clans van Mori, Kikkawa, Ukita, Shimazu en Kobayakawa
heeft dan 80.000 man op de been. Het oostelijke leger heeft 74.000 man en heeft steun van
Ieyasu's eigen familie, de Matsudaira, van de clans van Kato, Kuroda, Hosokawa en
aanvankelijk van Otani, maar die sluiten zich later aan bij Ishida Matsunari's leger. Eén
van zijn belangrijkste generaals was Ii Naomasa
|
Tokugawa Ieyasu in de
slag bij Sekigahara |
Op de wat mistige ochtend van de 21ste oktober begint Tokugawa's leger met
een serie salvo's met musketten (geïntroduceerd door de Portugezen) maar het westelijk
leger hield stand en het begon er zelfs somber uit te zien voor het oostelijk leger, ook
al omdat het leger van Ieyasu's zoon, Tokugawa Hidetada, met bijna 40.000 man niet kwam
opdagen. De spionnen en handlangers van Ieyasu hadden echter voor een verrassing gezorgd.
Toen het leger van de Kobayakawafamilie zich in de strijd stortte verwachtte iedereen
(behalve Tokugawa Ieyasu) dat zij het oostelijk leger zouden aanvallen maar zij waren
omgepraat en vielen de Otani's van het westelijk leger aan. Tegen een dergelijke overmacht
en een dergelijke verrassing waren zij niet opgewassen en uiteindelijk werd Ishida
Mitsunari met zijn leger verslagen. Ishida vluchtte de heuvels in maar werd gevonden en
alsnog gedood. Andere leiders vluchtten ook maar ook zij werden na een paar dagen gevonden
en gedood. Volgens sommige bronnen heeft Tokugawa Ieyasu ook gebruik gemaakt van de
kanonnen van het Nederlandse schip De Liefde maar helemaal zeker is dit niet.
Ieyasu's zoon, Hidetada, komt nog wel met zijn leger maar dan is de slag al afgelopen.
Na zijn winst heeft Ieyasu grondgebieden van de verslagen daimyô opnieuw verdeeld maar
hij was zo slim om ook daimyô die aanvankelijk tegen hem waren gebied aan te bieden zodat
zij hem niet meer onwelgevallig waren. In 1603 wordt hij shôgun. In 1605 wordt zijn zoon
Hidetada shôgun maar Ieyasu blijft de leider achter de schermen.
Ieyasu laat Toyotomi Hideyori voorlopig met rust. Er blijken echter nog steeds daimyô te
zijn die zich loyaal opstellen achter Toyotomi Hideyori en dan vindt Ieyasu in 1615 een
aanleiding om Hideyori's kasteel in Osaka te belegeren en te verwoesten. Hideyori komt dan
om. Hideyori's zoon en dochter (resp. 7 en 5 jaar oud) worden onthoofd zodat er geen
erfgenamen meer zijn.
Door een omvangrijk spionnenleger, wetten en regels konden de Tokugawa's
een soort dictatuur opbouwen en dit tot 1868 handhaven, hetgeen wel rust en stabiliteit
betekende in een geheel herenigd Japan. |